Δυσκοιλιότητα

Η δυσκοιλιότητα είναι ίσως η πιο συχνή διαταραχή των συνηθειών του εντέρου μιας και όλοι σχεδόν οι άνθρωποι μπορεί να την εμφανίσουν σε κάποια περίοδο της ζωής τους. Η δυσκοιλιότητα περιστασιακή ή χρόνια μπορεί να δυσκολέψει την καθημερινότητα του ατόμου και χαρακτηρίζεται από τη μείωση της συχνότητας των κενώσεων ή από την αλλαγή της σύστασης των κοπράνων.

Πώς ορίζουμε όμως τη δυσκοιλιότητα;

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει μόνο ένας αριθμός κενώσεων ο οποίος θεωρείται φυσιολογικός και το εύρος είναι από 3 την ημέρα εώς 3 την εβδομάδα, μια μικρή αλλαγή στη συχνότητα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως δυσκοιλιότητα. Δυσκοιλιότητα ορίζεται η μείωση των κενώσεων σε λιγότερες από 3 την εβδομάδα.

Εκτός από τη συχνότητα υπάρχουν και άλλα συμπτώματα τα οποία μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος με δυσκοιλιότητα και αυτά είναι: 
• Τα σκληρά κόπρανα
• Η μεγάλη προσπάθεια κατά τη διάρκεια της κένωσης
• Το αίσθημα της ατελούς κένωσης ή ότι «κάτι» εμποδίζει τη διέλευση των κοπράνων
• Το γεγονός ότι μπορεί να χρειάζεται επιπλέον βοήθεια, όπως το να πιέσει την κοιλιά χρησιμοποιώντας τα χέρια για βοήθεια

Μεγαλύτερες πιθανότητες για εμφάνιση δυσκοιλιότητας έχουν: 
• Οι γυναίκες
• Οι ηλικιωμένοι
• Όσοι δεν καταναλώνουν φυτικές ίνες
• Όσοι έχουν μειωμένη πρόσληψη υγρών 
• Αυτοί που έχουν μειωμένη φυσική δραστηριότητα
• Όσοι κάνουν κατάχρηση καθαρκτικών
• Ή που λαμβάνουν κάποια φαρμακευτική αγωγή π.χ. σίδηρος, αντικαταθλιπτικά

Η δυσκοιλιότητα μπορεί επίσης να είναι αίτιο κάποιας πάθησης όπως:
• Νευρολογικών παθήσεων π.χ. Πολλαπλή Σκλήρυνση, Parkinson, κακώσεις του νωτιαίου μυελού
• Παθήσεων που επηρεάζουν τις ορμόνες του οργανισμού π.χ. διαβήτης ή παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή άλλη πάθηση του γαστρεντερικού σωλήνα

Αντιμετωπίζουμε τη δυσκοιλιότητα αλλάζοντας τρόπο ζωής καθώς και διατροφικές συνήθειες. 

Αυξήστε την κατανάλωση φυτικών ινών. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη φυτικών ινών είναι 25-30γρ καθημερινά. Οι φυτικές ίνες έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων κάνοντας ευκολότερη την απομάκρυνση τους από το έντερο. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι η αύξηση πρέπει να γίνεται σταδιακά ώστε να αποφευχθούν γαστρεντερικές ενοχλήσεις.

• Προσθέστε στο καθημερινό σας διαιτολόγιο φρέσκα φρούτα και λαχανικά
• Καταναλώστε σαν σνάκ αποξηραμένα φρούτα EXTRA TIP! Βάλτε τα από το προηγούμενο βράδυ σε νερό και καταναλώστε τα στο πρωινό μαζί με το νερό αυτό
• Επιλέξτε προϊόντα ολικής άλεσης και μειώστε την κατανάλωση των απλών υδατανθράκων όπως ζυμαρικά, ρύζι και πατάτες
• Καταναλώστε όσπρια και λαδερά φαγητά τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα
• Βάλτε πρόγραμμα στη διατροφή και στην επίσκεψη στην τουαλέτα

Στον παρακάτω πίνακα παρατίθενται ενδεικτικά κάποια τρόφιμα και η περιεκτικότητα αυτών σε φυτικές ίνες.

Τρόφιμο	Μερίδα	Φυτικές ίνες (gr)
Φακές, βρασμένες	1 φλιτζάνι	15,6
Αρακάς, βρασμένος	1 φλιτζάνι	8,8
Ζυμαρικά ολικής, βρασμένα	1 φλιτζάνι	6,3
Μπρόκολο, βρασμένο	1 φλιτζάνι	5,1
Μήλο με την φλούδα	1 μέτριο	4,4
Αμύγδαλα	23 τμχ	3,5
Καστανό ρύζι, βρασμένο	1 φλιτζάνι	3,5
Πορτοκάλι	1 μέτριο	3,1
Ψωμί ολικής άλεσης	1 φέτα	1,9

Όπως είπαμε και παραπάνω το νερό είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του εντέρου. Πίνετε τουλάχιστον 6-8 φλυτζάνια υγρών την μέρα για να εξασφαλίσετε την επαρκή ενυδάτωση του οργανισμού. 

Εκτός από το νερό αυξήστε και την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε νερό, όπως είναι οι σούπες και τα λαχανικά όπως το κολοκυθάκι ή το αγγούρι.

Αν δε σας αρέσει το νερό προσθέστε στο μπουκάλι ή στο ποτήρι σας
• Μικρή ποσότητα από χυμούς φρούτων 
• Βότανα
• Μια φέτα αγγούρι ή λεμόνι
• Ή φτιάξτε τα δικά σας παγάκια φρούτων τα οποία θα σας δώσουν την αίσθηση ότι δεν πίνετε απλά ένα ποτήρι νερό, αλλά ότι καταναλώνετε κάποιο ωραίο αφέψημα

Η έλλειψη σωματικής άσκησης μπορεί να είναι μια αιτία η οποία θα οδηγήσει στη δυσκοιλιότητα, καθώς μειώνεται και η κινητικότητα του εντέρου. Συχνά εμφανίζεται σε ασθενείς οι οποίοι μετά από ένα χειρουργείο ή ένα ατύχημα υποχρεούνται να παραμείνουν κλινήρης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ασκηθείτε λοιπόν εφόσον σας το επιτρέπει η υγεία σας, όσο μπορείτε περισσότερο.

Προσοχή:
• Στην κατανάλωση καφεϊνης και αποφύγετε το μαύρο τσάι το οποίο προκαλεί σε πολλούς δυσκοιλιότητα.
• Αποφύγετε τη χρήση καθαρκτικών, εκτός αν σας έχει συμβουλέψει ο γιατρός σας. 
• Μην καταπιέζετε το αντανακλαστικό της κένωσης. Κάτι τέτοιο επιδεινώνει τη δυσκοιλιότητα
• Μην ξεχνάτε ότι τα ειδικά δημητριακά πρωινού είναι πλούσια σε φυτικές, αλλά έχουν χαμηλή περιεκτικότητα νερού οπότε πρέπει να τα “ενυδατώσετε”.

Χάιδω Γεωργιάδου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Κέντρο Αποκατάστασης Euromedica-Αρωγή Θεσσαλονίκης