Τι είναι ο πόνος;
O πόνος αναμφισβήτητα είναι μια οδυνηρή και στρεσογόνος κατάσταση, που συνήθως αποδίδεται σ’ ένα έντονο ή καταστροφικό πολλές φορές ερέθισμα. Παρόλ’ αυτά, θεωρείται ως μια “φυσιολογική”, προστατευτική απάντηση του οργανισμού για να προειδοποιήσει ότι στη συγκεκριμένη περιοχή ή όργανο «συμβαίνει κάτι» που πρέπει να διερευνηθεί.
Έτσι, σύμφωνα με τη Διεθνή Εταιρεία Μελέτης του Πόνου, ο ορισμός που επικρατεί και είναι απόλυτα αποδεκτός από την ιατρική κοινότητα είναι ότι «αποτελεί μια υποκειμενική αισθητική ή συναισθηματική εμπειρία, η οποία σχετίζεται με μια πραγματική ή κάποια άλλη δυναμική βλάβη των ιστών ή συνήθως περιγράφεται βάσει μιας τέτοιας παρόμοιας ιστικής βλάβης». Είναι, δηλαδή, μια καθαρά υποκειμενική και προσωπική εμπειρία, που αποδίδεται σε μια αντικειμενική βλάβη, η οποία, όμως, εμπλουτίζεται από την ψυχολογική και συναισθηματική κατάσταση του ατόμου.
Τι είναι ο μυοσκελετικός πόνος:
Είναι ο πόνος που αποδίδεται σε μια βλάβη του μυοσκελετικού συστήματος, στα στοιχεία εκείνα, δηλαδή, που είναι υπεύθυνα για την κίνηση και τη λειτουργία του σώματος, όπως μύες, τένοντες και αρθρώσεις, μέσα από τους μοχλούς και τις δυνάμεις που δημιουργούν. Είναι, δηλαδή, πόνος μηχανικής κυρίως αιτιολογίας, από υπερφόρτιση ή υπερκαταπόνηση μιας περιοχής ή από άλλα μηχανικά αίτια που επιβαρύνουν το ανθρώπινο σώμα, στη σπονδυλική στήλη ή στα άνω και κάτω άκρα.
Ποιες είναι οι μορφές του πόνου:
Μετά από ένα σαφές επιβλαβές ερέθισμα ή κάκωση, ο Μυοσκελετικός πόνος που προκύπτει είναι ο οξύς πόνος, του οποίου η αντιμετώπισή του είναι πιο εύκολη, επειδή στηρίζεται στη διαχείριση της αρχικής ιστικής βλάβης. Εάν η ιστική βλάβη επιμένει, τότε μπορεί να συμπαρασύρει και την επώδυνη εμπειρία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μετατρέποντας το πρόβλημα σε χρόνιο. Η διαχείριση των προβλημάτων αυτών είναι πιο δύσκολη γιατί απαιτείται ολιστική συνήθως αντιμετώπιση. Υπάρχουν και ξεχωριστές περιπτώσεις, όπου ενώ δεν υπάρχει κάποια αντικειμενική βλάβη, το άτομο εξακολουθεί να παραπονείται για «πόνο», σαν ανάμνηση μιας παλαιότερης επώδυνης κατάστασης, δημιουργώντας μια ιδιαίτερη συνθήκη που χαρακτηρίζεται ως «σύνδρομο χρόνιου πόνου».
Μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο μυοσκελετικός πόνος:
Ναι. O Μυοσκελετικός πόνος όμως θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σφαιρικά. Θα πρέπει αρχικά να διερευνηθεί η υποκείμενη αιτία και οι παράγοντες εκείνοι που επιδεινώνουν τον πόνο ή τον ανακουφίζουν. Στη συνέχεια, είναι αναγκαίο να σχεδιασθεί ένα οργανωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης με επίκεντρο τον ασθενή, τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν διάφορες μέθοδοι και τεχνικές αναλγησίας, ενώ παράλληλα να γίνει εκπαίδευση του ασθενή πώς να αποφύγει εργονομικά κινήσεις, φορτίσεις και δραστηριότητες που μπορεί να επιβαρύνουν την κατάσταση ή να προκαλέσουν την υποτροπή της. Σημασία έχει να κατανοήσει και να αντιληφθεί ο ασθενής τη φύση του προβλήματός του και να εφαρμόσει στην καθημερινότητά του όλες τις τεχνικές επανεκπαίδευσης.
Επομένως, μπορεί κάποιος να εκπαιδευτεί να ζει με τον πόνο;
Καλό είναι να κατανοήσει τους μηχανισμούς που τον προκαλούν, γιατί μόνο έτσι θα καταφέρει να τον θεραπεύσει. Πρέπει να μάθει να ζει μέσα από τις τροποποιήσεις και τις προσαρμογές που του επιβάλλει το πρόβλημα και είναι απαραίτητες για να διατηρήσει μια ικανοποιητική λειτουργικότητα, μια άριστη ποιότητα ζωής χωρίς να του λείπει κάτι στις δραστηριότητές του και χωρίς να διακόπτει άλλες που μπορεί να του δίνουν χαρά και ικανοποίηση. Πρέπει να μάθει να ζει δραστήρια μέσα από εκπαίδευση και προσαρμογές χωρίς πόνο και περιορισμούς. Όλα αυτά μπορούν να υλοποιηθούν στο «Σχολείο Πόνου».
Άρθρο της Euromedica-Αρωγή Θεσσαλονίκης στο glow Ιούνιος 2019 // Τεύχος 149.