Παρακαλώ συμπληρώστε τα στοιχεία σας και θα επικοινωνήσουμε μαζί σας το συντομότερο.
Ο ρόλος της διατροφής στην αποκατάσταση είναι λιγότερο γνωστός. Η διατροφική υποστήριξη από έναν ειδικό μετά από μια χειρουργική επέμβαση ή κάποια σοβαρή ασθένεια είναι απαραίτητη. Οι διατροφικές ανάγκες διαφοροποιούνται και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του ύψους, του βάρους, της φυσικής δραστηριότητας, τις συνυπάρχουσες παθήσεις και τα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής. Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη και να δημιουργηθεί ένα εξατομικευμένο διατροφικό πρόγραμμα το οποίο μαζί με το κατάλληλο πρόγραμμα αποκατάστασης θα βοηθήσει τον ασθενή να φτάσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, στο λιγότερο δυνατό χρόνο.
Διαχείριση βάρους
Εάν έχει υπάρξει απώλεια βάρους ως αποτέλεσμα μιας ασθένειας ή επέμβασης, θα πρέπει να αυξηθεί το βάρος σταδιακά, με τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες που μπορούν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση μυών και όχι λίπους. Μπορεί να κριθεί απαραίτητη η λήψη συμπληρωμάτων ή τροφών πλούσιων σε «καλές θερμίδες» και θρεπτικά συστατικά όπως για παράδειγμα αβοκάντο ή βούτυρα ξηρών καρπών. Αυτό θα βοηθήσει στη διασφάλιση λήψης θερμίδων και θρεπτικών συστατικών που απαιτούνται σε κάθε γεύμα.
Αποτέλεσμα μιας ασθένειας δεν είναι μόνο η απώλεια, αλλά και η αύξηση του βάρους – ειδικά εάν υπάρχουν προβλήματα κινητικότητας. Στην περίπτωση αυτή, το πρόγραμμα διατροφής για αποκατάσταση θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο ώστε να περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, αλλά με χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και απλά σάκχαρα για την επίτευξη του στόχου.
Αποκατάσταση και ενδυνάμωση των μυών
Όλα τα κύτταρα, οι ιστοί και τα όργανα του σώματος είναι φτιαγμένα από αμινοξέα, τα οποία είναι τα δομικά στοιχεία των τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Επομένως, το πρόγραμμα διατροφής για έναν ασθενή που έχει χάσει μυϊκή μάζα ή έχει έντονο πρόγραμμα ασκήσεων θα πρέπει να περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες, όπως άπαχο κρέας, ψάρι, γιαούρτι, ξηρούς καρπούς και αυγά. Η αποκατάσταση της μυϊκής μάζας απαιτεί επίσης πηγές σιδήρου, ψευδαργύρου και βιταμίνης C. Τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε σίδηρο είναι τα: μοσχάρι, χοιρινό, κατσίκι, συκώτι, οστρακοειδή και μαλάκια, φασόλια ξερά και φακές, σπανάκι, λιπαρά ψάρια. Βιταμίνη C περιέχουν τροφές όπως τα πορτοκάλια και ο χυμός τους, οι φράουλες, οι πιπεριές, οι ντομάτες, το μπρόκολο, το λάχανο, το κρεμμύδι, τα χόρτα και το σπανάκι. Πηγές ψευδαργύρου είναι το κοτόπουλο, το κόκκινο κρέας, τα θαλασσινά (ιδιαίτερα τα οστρακοειδή), το γιαούρτι, το τυρί, τα φασόλια, τα μπιζέλια, οι κολοκυθόσποροι και τα αμύγδαλα.
Αύξηση της όρεξης
Η απώλεια της όρεξης μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην διαδικασία της αποκατάστασης. Η επιστροφή στην κατανάλωση γευμάτων μπορεί να είναι δύσκολη μετά από μια περίοδο διακοπής ή έλλειψης τροφής, ειδικά εάν ο ασθενής στο νοσοκομείο σιτιζόταν μέσω σωλήνα σίτισης.
Η διατροφή στην αρχή θα πρέπει να περιλαμβάνει μικρά, συχνά γεύματα και σνακ για να βοηθήσει στην ομαλή επανένταξη του φαγητού ως ένα κανονικό μέρος της καθημερινής ρουτίνας. Τα smoothies και οι χυμοί μπορούν επίσης να αποτελέσουν ένα πολύ καλό τρόπο για τη λήψη θρεπτικών συστατικών χωρίς την «καταπίεση» των στερεών τροφών.
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
Μετά από χειρουργικές επεμβάσεις και σοβαρές ασθένειες μπορεί να επηρεαστεί η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Εάν ο ασθενής έχει χάσει βάρος ή υποβλήθηκε σε νηστεία για ιατρικούς λόγους, υπάρχει πιθανότητα να του λείπουν θρεπτικά συστατικά και το ανοσοποιητικό σύστημα είναι πιθανό να έχει αποδυναμωθεί. Αυτό θέτει τον ασθενή σε κίνδυνο λοιμώξεων από ιούς ή βακτήρια, οι οποίες θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την διαδικασία της αποκατάστασης. Το πρόγραμμα διατροφής θα πρέπει να περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά για ενίσχυση του ανοσοποιητικού και μείωση του κινδύνου περαιτέρω ασθενειών. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι εξαιρετικές πηγές αντιοξειδωτικών, καθώς και τα φασόλια, οι ξηροί καρποί και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.
Θεραπεία φλεγμονής
Η φλεγμονή είναι μια φυσική λειτουργία του ανοσοποιητικού, η χρόνια ή ανεξέλεγκτη φλεγμονή όμως μπορεί να έχει επιβαρυντικές επιπτώσεις στον οργανισμό. Η παροχή των θρεπτικών συστατικών που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής στον οργανισμό, μπορεί να επιταχύνει την ανάρρωση. Τροφές που δεν βοηθούν στην φλεγμονή και είναι απαραίτητη η μείωση κατανάλωσης τους είναι αυτές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, κορεσμένα και υδρογονωμένα λίπη (όπως μαργαρίνη) καθώς και τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα πχ κονσέρβες ή λουκάνικα. Αντίθετα, το πρόγραμμα διατροφής θα πρέπει να περιλαμβάνει τρόφιμα όπως ψάρια πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ελαιόλαδο, μούρα, πορτοκάλια και εσπεριδοειδή, αβοκάντο, ξηρούς καρπούς, λαχανικά (ιδιαίτερα ντομάτες, πιπεριές, πράσινα φυλλώδη λαχανικά και παντζάρια), καθώς και μπαχαρικά όπως τζίντζερ και κουρκουμά που έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Χάιδω Γεωργιάδου, Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, M.Sc. με ειδίκευση στην Κλινική Διατροφή
Βιβλιογραφία
- Berger, M. M., L. Soguel, A. Shenkin, J. P. Revelly, C. Pinget, M. Baines, and R. L. Chiolero. 2008. Influence of early antioxidant supplements on clinical evolution and organ function in critically ill cardiac surgery, major trauma, and subarachnoid hemorrhage patients. Critical Care12(4):R101.
- Hidetaka Wakabayashi, MD, PhD. Rehabilitation nutrition in general and family medicine. J Gen Fam Med.2017 Aug; 18(4): 153–154.
- Joyce K Stechmiller. Understanding the role of nutrition and wound healing. Nutr Clin Pract. 2010 Feb;25(1):61-8.
- Kevin D. Tipton. Nutritional Support for Exercise-Induced Injuries Sports Med.2015; 45: 93–104. Published online 2015 Nov 9.
- Tipton, Kevin D. “Dietary Strategies to Attenuate Muscle Loss during Recovery from Injury.” Nutritional Coaching Strategy to Modulate Training Efficiency Nestle Nutrition Institute Workshop Series, 2013, pp. 51–61.