ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ

Τι είναι η πολλαπλή σκλήρυνση

Η πολλαπλή σκλήρυνση (MS) είναι μία ανοσολογική φλεγμονώδης νόσος που προσβάλλει τους εμμύελους νευράξονες του κεντρικού νευρικού συστήματος, καταστρέφοντας σε ποικίλο βαθμό την μυελίνη και τους νευράξονες, με αποτέλεσμα να προκαλείται σημαντική αναπηρία, σε μια περίοδο που κυμαίνεται μεταξύ 20-25 ετών, σε περισσότερους από το 30% των ασθενών. Το χαρακτηριστικό της MS είναι επαναλαμβανόμενα συμπτωματικά επεισόδια (ώσεις) που συμβαίνουν περιοδικά (μεταξύ των επεισοδίων συνήθως παρεμβάλλονται μήνες ή χρόνια). Οι ώσεις αυτές προκαλούν συχνά αναπηρία, η οποία υφίεται σταδιακά αλλά συχνά όχι καθ’ ολοκληρία.

 Υπάρχει θεραπεία για τη πολλαπλή σκλήρυνση;

Η θεραπευτική προσέγγιση της MS έχει δύο πλευρές: την ανοσοτροποποιητική θεραπεία, η οποία στοχεύει στην υποκείμενη ανοσολογική διαταραχή και στη θεραπεία για τη βελτίωση των συμπτωμάτων. Η ανοσοτροποποιητική θεραπεία έχει στόχο τη μείωση της συχνότητας των ώσεων και την επιβράδυνση της πορείας της νόσου.

 Ποια είναι τα αρχικά συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης;

Τα συχνότερα συμπτώματα, τα οποία παρουσιάζονται αρχικά σε πάσχοντες, είναι τα ακόλουθα:

• Αισθητικές διαταραχές (αιμωδίες, παραισθησίες): συνήθως πρώιμο σύμπτωμα
• Συμπτώματα από το νωτιαίο μυελό (κινητικά): μυϊκές κράμπες δευτερογενώς από σπαστικότητα
• Συμπτώματα του νωτιαίου μυελού (αυτόνομο νευρικό σύστημα): δυσλειτουργία ουροδόχου κύστης, εντέρου και σεξουαλική δυσλειτουργία
• Παρεγκεφαλιδικά συμπτώματα: δυσαρθρία, αταξία και τρόμος
• Oπτική νευρίτιδα
• Νευραλγία τριδύμου
• Μυοκυμίες προσώπου (ακανόνιστες συσπάσεις των μυών του προσώπου)
• Συμπτώματα από τους οφθαλμούς: διπλωπία (στο 33% των ασθενών)
• Δυσανεξία στη ζέστη
• Εύκολή κόπωση (70% των ασθενών) και ζάλη
• Πόνος: Εμφανίζεται στο 30-50% των ασθενών κατά την πορεία της νόσου
• Υποκειμενική γνωστικές δυσκολίες: Όσον αφορά το εύρος προσοχής, συγκέντρωσης, μνήμης και την κρίση
• Κατάθλιψη
• Ευφορία: Λιγότερο συχνό από την κατάθλιψη
• Τα συμπτώματα εγκάρσιας μυελίτιδας

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της MS βασίζεται στο ιστορικό, στην κλινική εικόνα και στα ευρήματα από παρακλινικές εξετάσεις. Κομβικό ρόλο στη διάγνωση έχει στις μέρες μας η απεικόνιση εγκεφάλου με μαγνητική τομογραφία, ενώ υποβοηθητικό ρόλο έχει ο έλεγχος του εγκεφαλονωτιαίου υγρού με οσφυονωτιαία παρακέντηση. Κλινικά τα επεισόδια πρέπει να είναι συμβατά με το πρότυπο των νευρολογικών ελλειμμάτων που εμφανίζονται στην MS, ενώ η διάρκεια του επεισοδίου πρέπει να έχει διάρκεια μερικές ημέρες έως μερικές εβδομάδες.

Πολλαπλή σκλήρυνση, φυσική ιατρική και αποκατάσταση

Οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση, μπορούν να επωφεληθούν σημαντικά από ένα εντατικό πρόγραμμα αποκατάστασης με βάση τη φυσικοθεραπεία, την εργοθεραπεία, τη λογοθεραπεία και την υδροθεραπεία. Ο ρόλος του Φυσιάτρου στην αποκατάσταση των ασθενών είναι κομβικός και έγγυται στην εκτίμηση των αδρών κινητικών δεξιοτήτων του ασθενούς (π.χ. βάδιση) και στην αξιολόγηση και κατάρτιση προγράμματος  αποθεραπείας με τις κατάλληλες βοηθητικές συσκευές.

Ο Φυσίατρος θα αξιολογήσει και θα εκπαιδεύσει τον ασθενή σε κατάλληλα προγράμματα άσκησης για τη μείωση της σπαστικότητας, για τη διατήρηση του εύρους κίνησης των μελών, τη διαχείριση των ορθοκυστικών διαταραχών καθώς και για την ενίσχυση των μυών και τη βελτίωση του συντονισμού και των διαταραχών της ομιλίας. Το πρόγραμμα αποκατάστασης έχει ως στόχο τη βελτίωση της βάδισης,της ισορροπίας και της ευελιξίας, την αύξηση της αερόβιας ικανότητας και τελικά την λειτουργική ανεξαρτησία του ασθενή.