Επιστημονικά συμπεράσματα από τη συμμετοχή
Το Kέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας “Euromedica – Αρωγή Θεσσαλονίκης“, συμμετείχε στο 44ο ΕΤΗΣΙΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ, που πραγματοποιήθηκε στις 9 -12 Μαΐου 2018, στην Αθήνα, στο Ξενοδοχείο Divani. Είχαμε υποβάλλει 9 επιστημονικές εργασίες, σε θέματα της Νευρολογικής, Ορθοπεδικής και Καρδιοαναπευστικής Αποκατάστασης. Οι μελέτες αυτές είχαν υποβληθεί αρχικά ως e-posters. Η επιστημονική επιτροπή του συνεδρίου όμως μετέτρεψε 7 από αυτές σε προφορικές ανακοινώσεις, και απετέλεσαν το βασικό κορμό των ελεύθερων ανακοινώσεων στη συνεδρία της Αποκατάστασης, με προεδρείο τον κ. Νίκο Ρούσσο, Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, και την Κα Πετροπούλου, διευθύντρια της Β’ κλινικής του Εθνικού Κέντρου Αποκατάστασης.
Τις ελεύθερες αυτές ανακοινώσεις παρουσίασαν ο Καρδιολόγος κος Κουρούνης Απόστολος, ο Φυσίατρος κος Βορνιωτάκης Παναγιώτης και ο επιστημονικός Διευθυντής κος Μπάκας Ελευθέριος. Οι εργασίες προερχόταν αποκλειστικά από στοιχεία των ασθενών του κέντρου μας, με στοιχεία της βάσης δεδομένων, ενώ τηρήθηκαν οι βασικοί κανόνες και αρχές δεοντολογίας και ηθικής, του “Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας”, όπως εφαρμόζονται από το Επιστημονικό Συμβούλιο του κέντρου μας.
Αρχικά αναφέρθηκε η αποτελεσματικότητα του προγράμματος Αποκατάστασης σε ασθενείς με ΑΕΕ, όπως αυτό εκτιμάται με την κλίμακα αξιολόγησης λειτουργικής ανεξαρτησίας – FIM, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά από το κέντρο μας. Η αναφορά έγινε σε 173 συνεχόμενους ασθενείς με ΑΕΕ, μέσης ηλικίας 74,9 έτη και μέσου χρόνου νοσηλείας 68,1 ημέρες. Διαπιστώθηκε ότι ασθενείς που έδειξαν υψηλότερα ποσοστά βελτίωσης ήταν αυτοί που ακολούθησαν στοχοκατευθυνόμενες θεραπευτικές προσεγγίσεις (task-oriented interventions). Μελετήθηκε επίσης η ποσοστιαία βελτίωση της λειτουργικής ανεξαρτησίας σε νευρολογικούς και ορθοπεδικούς ασθενείς Αποκατάστασης, σε 1073 συνεχόμενους ασθενείς, για 8 μήνες Απρίλιος – Δεκέμβριος 2017. Από αυτούς, οι 751 είχαν ορθοπεδικό πρόβλημα & οι 322 νευρολογικό. Από τους 751 ορθοπεδικούς ασθενείς, οι 513 είχαν υποβληθεί σε επέμβαση στο ισχίο, οι 194 στο γόνατος και οι 44 στη σπονδυλική στήλη, ενώ από τους 322 ασθενείς με νευρολογικό πρόβλημα, οι 176 υπέστησαν ΑΕΕ, οι 82 ΚΕΚ και οι 64, άλλη μορφή πολυνευροπάθειας.
Στη συνέχεια αναφέρθηκαν τα πρωτόκολλα που ακολουθούνται στο κέντρο μας για ασθενείς με δυσφαγία, για τη σίτιση και ενυδάτωση και αναλύθηκαν οι διαφορές στην ενδοσκοπική εκτίμηση της κατάποσης και την βιντεοακτινογράφηση, όπου φαίνεται καθαρά η επικράτηση της πρώτης. Η αναφορά έγινε σε 94 ασθενείς τους τελευταίους 18 μήνες, σε ασθενείς με ΑΕΕ, ΚΕΚ και κάκωση της ΑΜΣΣ, με 194 ενδοσκοπικές εκτιμήσεις (FEES) και 100 επανεκτιμήσεις σε 64 από τους ασθενείς αυτούς.
Σε άλλη εργασία αναφέρθηκε η σημασία της παρακολούθησης ειδικών προγραμμάτων κάρδιο-αναπνευστικής αποκατάστασης σε ασθενείς με σοβαρά καρδιολογικά, αγγειακά και αναπνευστικά προβλήματα, σε 40 ασθενείς, που ακολουθούσαν προγράμματα άσκησης υπό τηλεμετρική παρακολούθηση στο 40% έως 70% της καρδιακής εφεδρείας και οι οποίοι εκτιμήθηκαν με τη δοκιμασία 6 λεπτών, την κλίμακα Borg, και τα μεταβολικά ισοδύναμα που επετεύχθησαν (METS). Παράλληλα μελετήθηκε η συχνότητα ανίχνευσης της κολπικής μαρμαρυγής σε ασθενείς με ΑΕΕ κατά τη φάση αποκατάστασης, στην προσπάθεια ανάλυση του κρυπτογενούς αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Διερευνήθηκαν 105 ασθενείς με κρυπτογενές ΑΕΕ, έπειτα από εκτενή διερεύνηση που εισήχθησαν στην κλινική μας για αποκατάσταση.
Τέλος, αναφέρθηκε η σημασία της πρόληψης των πτώσεων, στο περιβάλλον της εσωτερικής νοσηλείας, χρησιμοποιώντας την κλίμακα αξιολόγησης του κινδύνου πτώσης, STRATIFY, λαμβάνοντας τα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα από την εισαγωγή του ασθενή. Η μελέτη αναφέρθηκε σε 3.060 συνεχόμενους ασθενείς, 2 ετών (2016 και 2017). Η συμπλήρωση της κλίμακας έδειξε ότι 2.172 (71%) ήταν υψηλού κινδύνου για πτώση, 765 (25%) μετρίου και 123 ασθενείς (4%) χαμηλού κινδύνου, με τις πτώσεις να μειώνονται κατά 43%, σε 84 (2017) από 148 (2016). Σημασία έχει ότι χωρίς ένδειξη κινδύνου δεν υπήρχε καμία πτώση από 18 του προηγούμενου έτους, ενώ όταν υπήρχε υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του ασθενή τα ποσοστά παρέμειναν υψηλά και τα δύο έτη, 57 και 46 αντίστοιχα.
Από τις παραπάνω επιστημονικές εργασίες μπορεί να εξαχθούν τα παρακάτω κλινικά κυρίως συμπεράσματα:
• Ασθενείς που ακολούθησαν στοχοκατευθυνόμενες θεραπευτικές παρεμβάσεις (task-oriented interventions), όπως η ρομποτική βάδιση (Lokomat), η ρομποτική λειτουργική εκπαίδευση των λεπτών κινήσεων του άνω άκρου (Armeo) ή ειδικά προγράμματα κινησιοθεραπεία στην πισίνας (υδροθεραπεία) έδειξαν υψηλότερα ποσοστά βελτίωσης (84%), σε σχέση με αυτούς που ακολούθησαν μόνο το κλασσικό πρόγραμμα αποκατάστασης (66%)
• Στους ασθενείς όμως αυτούς σημειώθηκε σημαντική αύξηση του μέσου χρόνου νοσηλείας, κατά 20 ημέρες, λόγω της επιθυμίας τους να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα αποκατάστασης ως εσωτερικοί ασθενείς, παρά την τάση του κέντρου η διαδικασία αυτή να ολοκληρώνεται στο πλαίσιο της εξωτερικής νοσηλείας.
• Σημειώνεται ότι Από τους ασθενείς που ακολούθησαν task-oriented interventions, το μεγαλύτερο ποσοστό βελτίωσης, κατά 95%, παρουσίασαν τα άτομα που ακολούθησαν προγράμματα ασκήσεων στο περιβάλλον του νερού.
• Ασθενείς με ορθοπεδικό πρόβλημα αν και είχαν μεγαλύτερη μέση τιμή του δείκτη FIM
κατά την εισαγωγή τους (mean value = 63,10), είχαν δηλαδή μεγαλύτερη λειτουργικότητα, η ποσοστιαία τους βελτίωση ήταν μικρότερη (47,7 %).
• Από τους ορθοπεδικούς ασθενείς, αυτοί που είχαν μεγαλύτερη ποσοστιαία βελτίωση
ήταν όσοι χειρουργήθηκαν στο γόνατο (89 %) και μικρότερη όσοι χειρουργήθηκαν στο ισχίο (52,9%)
• Ασθενείς με νευρολογικό πρόβλημα είχαν χαμηλότερη μέση τιμή του δείκτη FIM
κατά την εισαγωγή τους mean value = 44,3) είχαν δηλαδή μικρότερη λειτουργικότητα,
η ποσοστιαία τους βελτίωση ήταν μεγαλύτερη (79,94 %)
• Από τους νευρολογικούς ασθενείς αυτοί που είχαν μεγαλύτερη ποσοστιαία βελτίωση
ήταν οι ασθενείς με ΚΕΚ (73,6 %) και μικρότερη αυτοί με πολυνευροπάθεια (66,9 %).
• Στους ασθενείς με δυσφαγία μετά από ΑΕΕ, ΚΕΚ ή ΚΝΜ, εφαρμόζουμε συγκεκριμένο πρωτόκολλο, όπου με την εισαγωγή στο κέντρο μας γίνεται άμεσα αξιολόγηση της κατάποσης από λογοθεραπευτή και μέσα σε 48 ώρες, ενδοσκοπική εκτίμηση της κατάποσης προκειμένου να καθοριστεί ο τρόπος σίτισης και το ασκησιολόγιο κατάποσης., Παράλληλα αποφεύγονται οι παράγοντες που επιβαρύνουν το μηχανισμό κατάποσης, γίνεται ενδοσκοπικός επανέλεγχος σε εβδομαδιαίο ή 15νθήμερο πλάνο
• Εάν χρειασθεί, αποφασίζεται πρώιμη τοποθέτηση γαστροστομίας (PEG), έως και 3 εβδομάδες από την εισαγωγή. Παράλληλα, μετά την τοποθέτηση, τροποποιείται η σίτιση και γίνεται καθημερινή αξιολόγηση, ενώ η ομάδα δυσφαγίας συζητά σε εβδομαδιαία βάση για τον καθορισμό του πλάνου διαχείρισης ή την τροποποίηση των θεραπειών. Επίσης γίνεται λεπτομερής ενημέρωση και εκπαίδευση του συγγενικού περιβάλλοντος.
• Στο κρυπτογενές ΑΕΕ, μη εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή καταγράφηκε σε 45 ασθενείς (43%), ΠΚΜ ανιχνεύτηκε σε 14 ασθενείς (13,3%) και NSAF καταγράφηκε με στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη συχνότητα στους άνδρες (p<0,05).
• Η συχνότητα ανίχνευσης ριπών ΚΜ στη μελέτη μας ήταν μεγαλύτερη από την αναφερόμενη στη διεθνή βιβλιογραφία
• Το αποτέλεσμα υποδηλώνει ότι η καταγραφή Ηolter κατά τη διάρκεια εντατικού προγράμματος αποκατάστασης, πιθανώς αυξάνει τα ποσοστά ανίχνευσης ΠΚΜ σε ασθενείς με κρυπτογενές ΑΕΕ.
• Όσον αφορά την καρδιολογική αποκατάσταση, από τους ασθενείς με κάρδιο-αναπνευστικό πρόβλημα, το 80% θα μπορούσε να υποβληθεί άμεσα με την εισαγωγή τους σε συνεχόμενη άσκηση διάρκειας 30 λεπτών, για 5 φορές την εβδομάδα, ενώ στο 85% του ασθενών, χρειάστηκε να γίνει τροποποίηση των ασκήσεων προκειμένου να ακολουθήσουν το προτεινόμενο πρόγραμμα
• Η αξιολόγηση του κινδύνου πτώσης του ασθενούς στο περιβάλλον της νοσηλείας του αποτελεί βασική συνιστώσα κάθε προγράμματος πρόληψης των πτώσεων, που κύριος στόχος του είναι η ταυτοποίηση του προβλήματος.
• Ιδανικά, η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται κατά την εισαγωγή του ασθενούς και τουλάχιστον, κάθε 3 ημέρες στη διάρκεια της περιόδου νοσηλείας του
• Η αρχική αξιολόγηση του κινδύνου για πτώση, στη διαλογή (triage), των ασθενών που νοσηλεύονται στην Αποκατάσταση, προσφέρει πολύ μεγάλη βοήθεια στον περιορισμό των πτώσεων των συγκεκριμένων ασθενών
• Τα μέτρα που λαμβάνονται φαίνεται ότι αποδίδουν, μια και υπάρχει μια σημαντική μείωση κατά 43% των πτώσεων χρονικά (από το 2016 και το 2017), σε όλες τις παραμέτρους πτώσης που εξετάσθηκαν
Οι επιστημονικές εργασίες που παρουσιάστηκαν στο 44ο ΕΤΗΣΙΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ στην Αθήνα, ήταν αναλυτικά οι παρακάτω:
1. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ, ΜΕ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ FIM
Ηλιάδης Ανέστης, Βορνιωτάκης Παναγιώτης, Πασβάντης Δημήτριος, Γεροντάκη Γεωργία, Βακουφτσή Παναγιώτα, Μπάκας Ελευθέριος.
2. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ FIM, ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ (e-poster)
Πασβάντης Δημήτριος, Μιχούτ Καμέλια, Ονταμπάσογλου Δημήτριος, Κωστικίδου Αφροδίτη, Μαλακώζης Γρηγόρης, Μπάκας Ελευθέριος.
3. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ, ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ FIM
Πασβάντης Δημήτριος, Μπίκος Γεώργιος, Γεωργιάδου Ελένη, Γεωργιάδου Ελεωνόρα, Κατσιγιάννη Βαϊα, Μπάκας Ελευθέριος.
4. ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΔΥΣΦΑΓΙΑΣ ΣΕ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ – ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΙΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΥΔΑΤΩΣΗΣ
Ηλιάδης Ανέστης, Τσίπη Σόνια, Βορνιωτάκης Παναγιώτης, Κοντός Αθανάσιος, Μπάκας Ελευθέριος.
5. Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Κουρούνης Απόστολος, Λιακόπουλος Νικόλαος, Ηλιάδης Ανέστης, Μπάκας Ελευθέριος.
6. ΚΡΥΠΤΟΓΕΝΕΣ ΑΕΕ: Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΟΛΠΙΚΗΣ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΑΕΕ
Αρτέμης Δημήτριος, Kουρούνης Απόστολος, Λιακόπουλος Νικόλαος, Ηλιάδης Ανέστης, Mπάκας Ελευθέριος.
7. ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΓΧΥΣΗΣ ΒΟΤΟΥΛΙΝΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΑΣΥΜΜΕΤΡΟ ΤΟΝΙΚΟ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΑΥΧΕΝΑ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ (e-poster)
Παναγιώτης Βορνιωτάκης, Ηλιάδης Ανέστης, Γεροντάκη Γεωργία, Κολικόπουλος Φωκίων, Πασβάντης Δημήτριος, Μπάκας Ελευθέριος.
8. ΜΕΙΩΣΗ ΠΤΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΠΤΩΣΗΣ STRATIFY.
Xρυσάφη Αικατερίνη, Ταλάρης Θεόδωρος, Γεωργιάδης Ιωάννης, Ηλιάδης Ανέστης Πασβάντης Δημήτριος, Μπάκας Ελευθέριος.
9.ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΣΕ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Ανέστης Ηλιάδης, Μπίκος Γεώργιος, Μιχούτ Καμέλια, Γεωργιάδης Ιωάννης, Πασβάντης Δημήτριος, Μπάκας Ελευθέριος.
Κέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας Euromedica – Αρωγή Θεσσαλονίκης.